Pomoc de minimis w ogólnym interesie gospodarczym - nowe uregulowania

Dla przedsiębiorców świadczących usługi w ogólnym interesie gospodarczym zwiększono limit pomocy de minimis z 500 tys. euro do 750 tys. euro w okresie trzech lat. Zmienił się sposób sumowania limitu pomocy de minimis z lat podatkowych na okres trzech minionych lat kalendarzowych.

Zwiększony limit

Przedsiębiorcy wykonujący usługi w ogólnym interesie gospodarczym mają zdecydowanie większy limit pomocy de minimis niż pozostali. Jest to uwarunkowane tym, że korzyści przypadające dla nich w rezultacie otrzymanej pomocy można uznać za niemające wpływu na handel między państwami członkowskimi oraz za niezakłócające lub niegrożące zakłóceniem konkurencji. Ma to związek z charakterem świadczonych usług, które dotyczą m.in. energii elektrycznej, lokalnego transportu zbiorowego, wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych. Usługi w ogólnym interesie gospodarczym obejmują też opiekę zdrowotną, mieszkalnictwo socjalne, usługi telekomunikacyjne, pocztowe czy radiofonię i telewizję.

Nowością jest, że dla przedsiębiorców świadczących usługi w ogólnym interesie gospodarczym zwiększono limit pomocy de minimis z 500 tys. euro do 750 tys. euro dla jednego przedsiębiorcy. Zmianie uległ też sposób liczenia trzyletniego okresu sumowania limitu pomocy de minimis. W odniesieniu do nowego limitu nie ma już zastosowania reguła bieżącego roku podatkowego i dwóch poprzedzających go lat podatkowych. Do limitu 750 tys. euro ma zastosowanie okres trzech minionych lat (3 × 365 dni), o czym mowa w rozporządzeniu Komisji (UE) 2023/2832 w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu UE do pomocy de minimis przyznawanej przedsiębiorstwom wykonującym usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym. Przepisy tego rozporządzenia obowiązują od 1 stycznia 2024 r. i mają zastosowanie w tych przypadkach, gdy pomoc de minimis jest udzielana na jego podstawie. Na starych zasadach, tj. na podstawie rozporządzenia Komisji 360/2012/UE, pomoc ta może być udzielana do końca czerwca 2024 r., gdy dany program pomocowy odnosi się do tego rozporządzenia, które wygasło z końcem 2023 r.

Usunięte zakazy

W nowym rozporządzeniu Komisji (UE) 2023/2832 nie ma już zakazu udzielania pomocy de minimis przedsiębiorcom działającym w sektorze węglowym, znajdującym się w trudnej sytuacji oraz prowadzącym działalność zarobkową w zakresie transportu drogowego towarów. Nowością jest też dopuszczenie udzielania pomocy przedsiębiorcom prowadzącym działalność w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury, ale pod warunkiem, że kwoty pomocy nie ustalono na podstawie ceny lub ilości produktów nabytych lub wprowadzonych do obrotu.

Przedsiębiorcy świadczący usługi w ogólnym interesie gospodarczym mogą otrzymać pomoc na mocy rozporządzenia 2023/2832 we wszystkich sektorach, z wyjątkiem pomocy przyznawanej przedsiębiorcom prowadzącym działalność:

• w zakresie produkcji podstawowej produktów rybołówstwa i akwakultury,
• w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury, gdy kwotę pomocy ustalono na podstawie ceny lub ilości produktów nabytych lub wprowadzonych do obrotu,
• związaną z produkcją podstawową produktów rolnych,
• w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych w jednym z następujących przypadków, tj.: gdy wysokość pomocy jest ustalana na podstawie ceny lub ilości takich produktów nabytych od producentów lub wprowadzonych na rynek przez przedsiębiorców objętych pomocą lub gdy przyznanie pomocy jest uwarunkowane przekazaniem jej w części lub w całości producentom surowców.

Rozporządzenie 2023/2832 nie ma zastosowania do pomocy wywozowej ani pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem korzystania z krajowych towarów lub usług w stosunku do towarów lub usług pochodzących z przywozu. Nie ma zastosowania zwłaszcza do pomocy finansującej tworzenie i prowadzenie sieci dystrybucji w innych państwach członkowskich lub państwach trzecich.

W przypadku gdy przedsiębiorca prowadzi działalność w jednym z sektorów wyłączonych z zakresu stosowania rozporządzenia 2023/2832 i jednocześnie prowadzi działalność w innych sektorach lub obszarach działalności, wówczas wymagane jest rozdzielenie tych działalności lub oddzielenie rachunkowości, tak aby działalność z wyłączonych sektorów nie była objęta pomocą de minimis. W rezultacie sam fakt prowadzenia działalności w wykluczonym sektorze nie blokuje przedsiębiorcy prowadzącemu inne rodzaje działalności gospodarczej otrzymania pomocy de minimis.

Centralny rejestr

Nowe rozporządzenie wprowadza obowiązek zapewnienia przez państwa członkowskie od 1 stycznia 2026 r. centralnego rejestru pomocy de minimis na poziomie krajowym lub unijnym. Informacje zawarte w rejestrze mają zawierać dane identyfikacyjne beneficjenta, kwotę pomocy, datę przyznania pomocy, organ przyznający pomoc, instrument pomocy oraz sektor według statystycznej klasyfikacji działalności gospodarczej w Unii (NACE).

Dotychczasowe rejestry funkcjonujące w państwach członkowskich mogą być nadal wykorzystywane, jeśli spełniają warunki rozporządzenia. W Polsce taki rejestr jest dostępny od lat. Mowa tu o Systemie Udostępniania Danych o Pomocy (SUDOP). Z danych zawartych w tym systemie mogą korzystać nie tylko podmioty udzielające pomocy de minimis, ale również przedsiębiorcy, którzy zamierzają z takiej pomocy skorzystać. Nie trzeba mieć przy tym żadnych loginów. Na potrzeby odnalezienia informacji o udzielonej pomocy w bazie znajdującej się po adresem - sudop.uokik.gov.pl wystarczy wpisać NIP firmy, której dane mają być wyszukane. System podaje kwotę udzielonej pomocy w zł, jak i w euro, co ułatwia monitorowanie limitu pomocy de minimis, który wyrażony jest w euro. Precyzuje też akt normatywny, na podstawie którego udzielono wsparcia. W oparciu o dane zawarte w SUDOP, a nie tylko zaświadczenia o pomocy de minimis, przedsiębiorca może więc zweryfikować dostępny limit tej pomocy.

Limit 750 tys. euro obejmuje trzy minione lata kalendarzowe, a nie podatkowe.