Kształtowanie treści stosunku cywilnoprawnego

Gazeta Podatkowa

Strony stosunku cywilnoprawnego mogą dowolnie kształtować jego treść, zachowując dwa ograniczenia. Treść umowy cywilnoprawnej nie może naruszać porządku prawnego, czyli obowiązujących przepisów oraz zasad współżycia społecznego. Poza wymienionymi ograniczeniami strony mogą wprowadzać do umowy dowolne postanowienia. Kontrahenci powinni jednak tak ukształtować stosunek prawny, aby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 353¹K.c.).

Przy kształtowaniu treści stosunku cywilnoprawnego strony mają znacznie większą swobodę - mogą np. przewidzieć pewne uprawnienia "pracownicze". Mogą przyznać świadczącemu pracę na podstawie takiej umowy pewne uprawnienia należne pracownikowi, na zasadzie autonomicznej klauzuli zawartej w tej umowie. Natomiast strony stosunku pracy nie mogą umówić się, że pracownikowi nie będą przysługiwały pewne świadczenia należne z tytułu stosunku pracy. Nie mogą także zawrzeć postanowień np. przerzucających na pracownika ryzyko związane z działalnością zakładu pracy, czy świadczeniem pracy.

**Różnice charakteryzujące umowy o pracę, o dzieło i zlecenia**
Umowa o pracę	Umowa o dzieło	Umowa zlecenia
umowa starannego działania	umowa rezultatu	umowa starannego działania
pracownik osobiście świadczy pracę	przyjmujący wykonanie dzieła wykonuje je osobiście, odpowiada za rezultat pracy	zleceniobiorca wykonuje zadanie osobiście, z tym że dopuszczalne jest za zgodą zleceniodawcy powierzenie pracy innej osobie
pracownik jest podporządkowany pracodawcy, jego kierownictwu, kontroli i poleceniom	strony są równorzędnymi podmiotami, ale zamawiający może kontrolować sposób realizacji	strony są równorzędnymi podmiotami, zleceniobiorca powinien kierować się wskazówkami zleceniodawcy co do sposobu świadczenia usługi
umowa o pracę powinna być zawarta w formie pisemnej; jeśli zawarto ustną umowę, to wymagane jest potwierdzenie na piśmie w ciągu 7 dni ustaleń co do rodzaju umowy i jej warunków	dopuszczalna jest każda forma zawarcia umowy	dopuszczalna jest każda forma zawarcia umowy
umowa odpłatna; pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia	umowa odpłatna; wynagrodzenie może być ryczałtowe albo kosztorysowe	z minimalną stawką godzinową umowa odpłatna lub nieodpłatna
zawarta tylko z osobą fizyczną	zawarta z osobą fizyczną albo z osobą prawną	zawarta z osobą fizyczną albo z osobą prawną